Izašao je novi broj časopisa Pravna misao
Poštovane čitateljice i poštovani čitatelji!
Pedeset i pet godina kontinuiranog izlaženja Pravne misli, časopisa za pravnu teoriju i praksu Federalnog ministarstva pravde, ispunjava posebnim zadovoljstvom i ponosom iz više razloga. Za ovu priliku izdvojimo vrijednost pisane riječi u smislu verba volant, littera scripta manet (riječi odlete, ali pisano slovo ostaje), te s tim povezano kontinuirano razvijanje našeg časopisa. Štampanjem prvog dvobroja 1969. godine Pravna misao se nastavila na devetnaestogodišnje izlaženje Narodne uprave - časopisa za pitanja izgradnje narodne vlasti, koji je svjetlo dana ugledao davne 1950. godine počevši kao časopis na čijim stranicama se s vremenom širio krug saradnika iz različitih oblasti prava i drugih povezanih disciplina, Pravna misao je izrasla u časopis s međunarodno priznatom recenzijom, otvoren za saradnju domaćim i stranim autorima koji se bave upravo spomenutim pitanjima. Zato je ovaj jubilej prilika da se izrazi zahvalnost brojnim generacijama saradnika u najširem smislu te riječi (u mislima imamo autore, recenzente, lektore, prevodioce, one koji su brinuli o grafičkom oblikovanju i štampanju, kao i sve druge koji su svoje znanje i trud utkali u Pravnu misao), izdavačima, redakcionim odborima, te glavnim i izvršnim urednicima na angažmanu u nastajanju i oblikovanju časopisa kao i njegovom razvoju.
Sadržaj prvog dvobroja u ovoj godini objedinuje sljedeće tematske cjeline.
Prvi tekstovi posvećeni su 55. godišnjici časopisa i obuhvataju Uvodno obraćanje ministra Federalnog ministarstva pravde, Uvodnu riječ Redakcionog odbora časopisa Pravna misao (objavljenu u 1-2/69), Uvodnu riječ Redakcionog odbora časopisa Narodna uprava (objavljenu u 1-2/50), te rad povodom 55. godišnjice Pravne misli. U ovim prigodnim tekstovima možete pročitati zanimljivosti o historiji, nastanku i značaju časopisa Pravna misao, o statusu i ugledu koji je u proteklih 55 godina sticao, kao i o njegovom prethodniku.
Izvorni naučni rad pod naslovom „Napomene o uređenju
prekršajnopravnog sistema Bosne i Hercegovine i procesnim implikacijama (ne)razgraničenja kažnjivih djelâ“ analizira uređenje i strukturu prekršajnopravnog sistema BiH kroz prizmu prekršajnog zakonodavstva kao pravnog okvira kojim se uređuju pitanja opšteg dijela prekršajnog prava, prekršajnog postupka i prekršajnih odjeljenja u sudovima. Uočene sistemske karakteristike i to fragmentiranost i neujednačenost pravnog okvira, kao i recentna praksa Evropskog suda za ljudska prava u odnosu na nacionalno pravo otvorile su put analizi procesnih implikacija koje nužno proizilaze iz klasifikacije i razgraničenja kažnjivih djela. U tom kontekstu, u prvom dijelu se sistematizira noviji razvoj prekršajnog prava u BiH, dok se u drugom dijelu analiziraju razlike u prekršajnom zakonodavstvu. Poređenjem četiri međusobno različita zakona o prekršajima ukazale su se bitne razlike koje se odnose na pojam prekršaja, katalog prekršajnih sankcija i katalog prekršaja. Težište posljednjeg, četvrtog dijela je na analizi pravila ne bis in idem u kontekstu prakse Evropskog suda za ljudska prava, Ustavnog suda BiH i redovnih sudova kada se istom radnjom ostvaruju obilježja krivičnog djela i prekršaja.
Stručni rad „Nepristrasnost sudije kao osnovna moralna vrijednost pravosudnog sistema“ raspravlja o nepristrasnosti sudije kao jednom od etičkih načela koji predstavlja važnu kariku u zaštiti procesa donošenja odluke i same odluke. Autor naglašava da je nepristrasnost obuhvaćena Kodeksom sudijske etike, kojim je uređena obaveza sudije da obavlja svoju funkciju i tretira sve strane u predmetu bez favorizovanja, pristrasnosti i predrasuda, te da se nepristrasnost ne odnosi samo na odluku, nego i na postupak donošenja te odluke. S obzirom na to, u radu se govori o načinu na koji sudija kao nosilac pravosudne funkcije treba da se ponaša, kako bi očuvao svoju nepristrasnost i integritet, uz istovremeni prikaz neprihvatljivog ponašanja, izražen kroz disciplinsku praksu. Ističe se da je potrebno proširiti perspektivu posmatranja i shvatanja ovog etičkog načela, s naglaskom na važnost etičkog postupanja, očuvanja nepristrasnosti, digniteta, dostojanstva i ličnog integriteta nosilaca pravosudne funkcije, te naglašavanja temeljnih principa etičkog postupanja i njihovog inkorporisanja u poslovnoj i privatnoj sferi života.
Rubrika S međunarodne konferencije donosi članak pod naslovom „Kriptovane komunikacije kao zakoniti dokazi u krivičnom postupku“. Autor analizira pojavu savremenih vidova komunikacije u vidu kriptovanih poruka multimedijalnog sadržaja i reakcije pravosudne zajednice BiH koja se, u izuzetno kompleksnim predmetima organizovanog kriminala i visoke korupcije, našla u situaciji da cijeni dokaze koji su pribavljeni putem
međunarodne pravne pomoći od strane jurisdikcija koje propisuju radnje dokazivanja koje se (još) ne nalaze u pozitivnom krivičnom zakonodavstvu BiH. U radu se naglašava da suprotno neargumentovanim stavovima lica i interesnih grupa koji imaju motive zastupanja teze da poruke iz kriptovanih komunikacija ne mogu biti dokaz u krivičnom postupku, sadržaji ovih poruka predstavljaju zakonite dokaze jer isti su pribavljeni u skladu sa zakonima država koje su preduzimale radnje dokazivanja s ciljem prikupljanja i obezbjeđenja ovih dokaza. Navedeni dokazi su u domaćim istragama pribavljeni i bivaju korišteni u skladu s važećim zakonima koji regulišu materiju međunarodne pravne pomoći uz puno poštovanje pravnog poretka države gdje su radnje dokazivanja preduzete i zakona BiH.
U ovom broju možete pročitati prikaze o: Konferenciji OSCE-a povodom
20. godišnjice reforme krivičnog pravosuđa u Bosni i Hercegovini (Sarajevo, 15. i 16. novembra 2023.), te Međunarodnom memorijalnom skupu Marko Petrak “Roman Legal Tradition and Contemporary Legal Systems” (Dubrovnik, 16-18. oktobra 2023). Uz prikaz knjige „Između Orijenta i Okcidenta: Recepcija Općeg građanskog zakonika u Bosni i Hercegovini“ autora Mehmeda Bećića, uvršten je i tekst o plenarnoj sjednici Vijeća advokatskih komora Evrope (CCBE) u Atini (24. novembra 2023.), na kojoj su razmatrani zahtjevi Advokatske/Odvjetničke komore Federacije BiH i Advokatske komore Republike Srpske i donesena jednoglasna odluka kojom je BiH u Vijeću advokatskih komora Evrope dobila status pridruženog člana.
Rubrika sudska praksa donosi aktuelne odluke Ustavnog suda BiH, Evropskog suda za ljudska prava i Suda Evropske unije.
Slijedeći dosadašnju praksu, prvi ovogodišnji dvobroj obuhvata pregled sadržaja časopisa uz registar autorica i autora koji su svoj doprinos razvoju pravne teorije i prakse dali u 2023. godini.
Glavna i odgovorna urednica
Prof. em. dr. Hajrija Sijerčić-Čolić
